ΣΑΝ ΤΙ ΚΑΚΟ ΠΟΥ ΓΕΝΙΤΙ
Σαν τι κακό που γένιτι, μια ταραχή μεγάλη,
σαν τι βουβάλια σφάζονται, σαν τι στοιχειά μαλώνουν;
N-ουδέ βουβάλια σφάζονται, ν-ουδέ στοιχειά μαλώνουν,
σα δυο αδερφάκια πολεμούν με δεκαοχτώ χιλιάδες.
Σαν πήραν τον ανήφορο κι έναν ανηφοράκο,
να βγουν στις μαρμαρόβρυσες και στις κρυοβρυσούλες
κι βαλαν κι ξυρίζονταν κι ‘ αδερφομπιρμπιγιόνταν
κι ένας τον άλλον έλεγε κι ένας τον άλλο λέγει:
-Ν-άσπρα κιφάλια πόχουμε πισκέσ’για τους πασιάδους
κι γένια για τα Γιάννινα κι μ’στάκια για τη Λάρ’σα.
-Δεν τά ‘ χω για τα Γιάννινα, δεν τά ‘ χω για τη Λάρ’σα.
μον’ τά ‘ χω για τα ψ’λά βουνά ……………………….
Π. Σ. Νταλάσης, Πιάλεια Τρικάλων, ΛΑ Π Θ, 45 7, σ. 7 77
Πληρ. ο Δημ. Χρ. Παπαβαγγέλης (4.Π.73), ετών 60, απόφ. Δημοτικού.
Τραγούδι “τραπεζιάτικο”
ΤΗΣ ΦΥΛΑΚΗΣ ΚΑΙ ΛΗΣΤΡΙΚΑ
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΓΚΑΡΤΣΟΣ
Γληγόρη μ’, τι μας άργησις, δε φάνηκες να έρθεις,
σαν τι ποτάμια σε βαστούν, σαν τι βουνά με χιόνια.
-Ν-ούτε ποτάμια με βαστούν, ν-ούτε βουνά με χιόνια,
μον’ με βαστούν οι φυλακές, της Λάρ’ σας τα μπουντρούμια.
-Δεν το ‘ λπιζα, Γληγόρη μου, τόσ’ αντρειωμένος που ‘ σαν,
να σε βαστούν οι φυλακές, ((της Λάρ’ σας τα μπουντρούμια)).
-Τσέβω κουτή, Τσέβω χαζή και άμυαλη γυναίκα,
οι φυλακές με σίδερα κι σιδιρένις πόρτις,
ν-εχει και δεσμοφύλακες νάι που φυλάν στις πόρτις
και δεν μπορούμι για να ‘ρθω………………..
Π.Σ. Νταλάσης, Πιάλεια Τρικάλων, Λ ΑΠ Θ, 41, σ. 7 70.
Πληρ. ο Δημ. Χρ. Παπαβαγγέλης (4.Π.73) ετών 60 απόφοιτος Δημοτικού.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Π’ ΑΝΑΘΕΜΑ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ (1981)
Π’ ανάθεμα τον αρχηγό κι αυτόν τον Κουμουνδούρη,
που βάλανε το. σύνορα στη μέση στο ποτάμι
και δεν μι αφήνουν να διαβώ, πέρα για να περάσω,
να πάω να πάρω τα ‘άσπρα μου, να πάρω τα φλουριά μου,
χίλια με θέλει ένας παπάς και χίλια ο δεσπότης.
Π.Σ. Νταλάσης, Πιάλεια Τρικάλων, ΛΑΠΘ, 541, ο. 107 Πληρ. ο Δημ. Χρ. Παπαγιαννόπουλος (4.11.73) ετών 55, απόφοιτος Δημοτικού. Χορευτικό τσάμικο.
ΚΛΕΦΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Ο ΤΣΕΛΙΟΣ
Πικρά το λένε τα πουλιά, πικρά το λέν τ’ αηδόνια,
είναι ο Τσέλιος άρρωστος, βαριά για να πεθάνει,
πολλοί γιατροί τον γιάτρευαν και γιατρεμό δεν έχει κι ένας γιατρός βασιλικός αυτός τ’ αποφασίζει:
-Σήκω απάνω, Τσέλιο μου, περήφανε ……….
σε ((απο))ζητούν οι φίλοι σ’ ………..
Π.Σ. Νταλάσης, Πιάλεια Τρικάλων, ΛΑ Π Θ, 451, σ.99
Πληρ. ο Χρ. Αν. Λάππας (1973), ετών 82
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΖΩΗ
“Ο ΓΥΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΞΕΝΙΤΕΜΕΝΟΥ”
Γλυκοχαράζουν τα βουνά κι ξέφιξαν οι κάμποι,
παν τα πουλάκια στις βοσκές κ’ οι άμορφες να πλύνουν,
παίρνω και γω το μαύρο μου και πάω να τον ποτίσο.),
βρίσκω μια κόρη από ‘πλυνε σε μαρμαρένια πλάκα,
της ερωτώ, δε μου μιλάει, της κρένω, δεν μου κρένει.
-Κόρη μ’, για δώσε με νερό, την καλή μοίρα να ‘ χεις,
να πιω ιγώ κι ο μαύρος μου και τα λαγωνικά μου.
Σαράντα τάσια ν-έβγαλε στα μάτια δεν την είδα,
κι απάνω στα σαράντα δυο τη βλέπω δακρυσμένη.
-Γιατί δακρύζεις, λυγερή, και βαριαναστενάζεις;
-Ν-ούτε διψώ, ν-ούτε πεινώ, ν-ούτε έχω κακιά μάνα,
τον άντρα μ’ έχω στ’ν ξενιτειά και λείπει δέκα χρόνια,
ακόμα δυο τον καρτερώ και τρεις τον παντυχαίνω,
κι αν δε φανεί, κι αν δεν ερθεί καλόγρια θε να γίνω.
-Κόρη μ’, ο άντρας σ’ πέθανε…………………………….
στα χέρια μου τον κράτησα, τα χέρια μου τον θάψαν,
Ψωμί, κερί του μοίρασα κ’ είπε να το πληρώσεις.
-Ψωμί, κερί κι άν μοίρασες, διπλά να στα πληρώσω.
-Κυρά μ’, ν-εγώ είμαι ο άντρας σου, εγώ είμαι κι ο καλός σου.
-Αν είσαι συ ο άντρας μου, αν είσαι κι ο καλός μου,
δείξε σημάδια στην αυλή ((και τότε να σε πιστέψω)).
-‘ Εχεις μηλιά στην πόρτα σου και κλήμα στην αυλή σου,
κάνει σταφύλι ροζακί και το κρασί μοσχάτο.
-Διαβάτης ήσαν πέρασες, τα είδες και τα ξέρεις,
πές μου σημάδια του ((σπιτιού)) και τότε να πιστέψω.
-Ανάμεσα στην κάμαρη χρυσή καντήλα ανάβεις
και φέγγεσαι και γδύνεσαι και πλέκεις τα μαλλιά σου.
-Κάποιος κακός μου γείτονας σου τα ‘πε και τα ξέρεις.
Αν είσαι συ ο άντρας μου, αν είσαι κι ο καλός μου,
πές μου σημάδια του κορμιού και τότε να πιστέψω.
Ελιά έχεις στον κόρφο σου, ελιά στην αμασχάλη
κι ανάμεσα στα στήθια σου σ’ έχω μαχαιρωμένη.
-Ξένε μ’, εσύ ‘ σαι ο άντρας μου, εσύ ‘ σαι κι ο καλός μου.
Π. Σ. Νταλάσης, Πιάλεια Τρικάλων, ΛΑ Π Θ, 541, σ.Π2
Πληρ. ο Δημ. Χρ. Παπαγιαννόπουλος (14.11.73) ετών 55, από φοιτος Δημοτικού.
Τραγούδι “τραπεζιάτικο”.
ΜΟΙΡΟΛΟΓΙΑ
1. ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΤΟ ΛΕΓΕ
Όλες οι Πέφτες νά ‘ρχονται κι όλες να ξημερώνουν
κ’η πρώτη Πέφτη του Μαγιού μην είχε ξημερώσει,
κατέβασαν τα ρέματα κι όλα τα λαγκαδάκια,
κατέβασε κι ο Βαστιανός, φέρνει βαριά φουρτούνα,
φέρνει λιθάρια ριζικά, δέντρα ξεριζωμένα
((φέρνει και μια χρυσομηλιά με μήλα φορτωμένη))
κι απάνω στα κλωνάρια της δυο αδέλφια αγκαλιασμένα,
-Κρατήσ’ καλά, μωρ’ αδελφέ μη λάχει και χωρστουμε,
Κι αν χωριστούμε αδερφέ σα πού θ’ ανταμωθούμε;
-Στον Αι-Λιά στον πλάτανο, πού ‘ναι μια κρύα βρύση.
Θ.Α. Νημάς, Πιάλεια Τρικάλων, ΑΝ 2 Πληρ. η Ζωή Καρβούνα ετών 90 (1973).
2. ΠΟΥΛΑΚΙ ΠΟΥ ‘ ΧΑ ΚΙ ΕΧΑΣΑ
Πουλάκι που ‘ χα κι έχασα ‘πο την κακογνωμιά μου,
του ‘ χα το βράδυ συντροφιά και την αυγή κουβέντα,
η Αγόρου μας μας έφυγε και δεν ματά τη βλέπουμ’.
Ουδέ γιατροί τη γιάτρεψαν, ουδέ και η θρησκεία
και πήρα δίπλα τα βουνά, της Πίνδου τα γκριμάρια
και τρέχω εκεί που πάηναμαν, στη Σπλιά στην Παναγία
και δεν την ηύρα πουθενά για να την κουβεντιάσω.
Τυχαία μου ‘ρθε το μήνυμα πως πέθανε η Αγόρου
και τώρα πώς κατάντησα σαν έρημο πουλάκι.
Π. Σ. Νταλάσης, Πιάλεια Τρικάλων, ΛΑ Π θ 541, σ. 99 Πληρ. ο Χρ. Αν. Λάππας, ετών 82 (1973)
2. ΓΛΥΚΟΧΑΡΑΖΟΥΝ ΤΑ ΒΟΥΝΑ
Το λεν τ’ αηδόνια το πρωί κι’ οι λυγερές κοιμούνται
και τα καημένα τα παιδιά στα ξένα τυραγνιόνται,
στα ξένα ρίχνουν το κορμί, στα ξένα αποθαίνουν
κι αλάργα από τις ν-ικκλησιές, όξου σ’ ένα μπαΐρι
μπαΐρι παλιομπάιρο, σαράντα χρόνια ακάμτο,
ήρθε ο καιρός να καμωθεί, να γίνει χωραφάκι,
ήταν τα βόδια δυνατά, τ’ αλέτρι σιδερένιο,
τ’ αλέτρι βγάνει κόκκαλα και το ινί κεφάλια.
Θ. Α. Νημάς, Πιάλεια Τρικάλων, ΑΝ 2 Πληρ. η Ζωή Καρβούνα, ετών 90 (1981).
3. ΜΙΑ ΛΥΓΕΡΗ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΕ
Ωρέ μια κόρη Πατρινιά, μια κόρη από την Πάτρα,
πόχει ασημένιον αργαλειό και φιλντισένιο χτένι.
-Θέ μου, να τσακιστεί τ’ αντί, να τσακιστεί το χτένι,
να πάω στη γειτονιά γι’ αντί, στου μαχαλά για χτένι.
Πραματευτής επέρασε από τη γειτονιά της.
-Κόρη μου δεν παντρεύεσαι να πάρεις παλικάρι;
-Το πως με λες να παντρευτώ, να πάρω παλικάρι;
πόχω άντρα στην ξενιτειά και καρτερώ να έρθει;
Θ.Α. Νημάς, Πιάλεια Τρικάλων, ΑΝ 2 Πληρ. η Φαν. Γιαννή, ετών 57 (1981).
ΕΡΓΑΤΙΚA
ΗΛΙΟ Μ’ ΓΙΑΤΙ ΜΑΣ ΑΡΓΗΣΕΣ
-Ήλιο μ’, το τι μας άργησες κι αργείς να βασιλέψεις;
σε καταριόται η εργατιά και οι ξενοδουλευτάδες.
-Στα δέξια γάμος γίνεται, στα ζέρβα πανηγύρι,
σφάζουν μανούλες πρόβατα, παιδάκια σαν τ’ αρνάκια,
σφάζουν τ’ ομοβφοκρίαρο τον αδελφό της νύφης.
Θ.Α. Νημάς, Πιάλεια Τρικάλων, ΑΝ 2 Πληρ. η Ζωή Καρβούνα ετών 90 (1981).
αγράμματη. Στο νυχτέρι.
ΓΝΩΜΙΚΑ
ΣΑΝ ΜΠΑΙΝΕΙΣ, ΒΓΑΙΝΕΙΣ ΣΤΟ ΧΟΡΟ
Σαν μπαίνεις, βγαίνεις στο χορό, κοιτάς τα παλικάρια,
τα παλικάρια τα καλά παίρνουν καλές γυναίκες,
να ξέρουν ρόκα κι αργαλειό, να ξέρουν να κεντάνε.
-Το κέντημα είναι γλέντισμα κ’ η ρόκα είναι σεργιάνι
και το τσικρίκι κι ο αργαλειός είναι σκλαβιά μεγάλη.
Ζωή Πουλιάνα, Πιάλεια Τρικάλων, ΑΝ 3 Η καταγραφή έγινε το 1981.
ΣΤΗ ΡΙΖΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΛΑΤΟ
Στη ρίζα από τουν έλατο και κάτω από τη φτέρη,
κοιμάται η καπετάνισσα, το πώς να την ξυπνήσω,
να τη ρεντίσω με νερό, φοβάμαι μην κρυώσει,
να τη ρεντίσω με κρασί, φοβάμαι μη μεθύσει,
μαζώνω μούσχο απ’ τα βουνά, βασιλικό απ’ τον κάμπο,
πάνω τη μοσχομύριζα………………….
Θ.Α. Νημάς, Πιάλεια Τρικάλων, ΑΝ 2 Πληρ. η Ζωή Καρβούνα, ετών 90 (1981).
αγράμματη
ΜΕ ΔΥΟ ΑΓΑΠΕΣ ΕΜΠΛΕΞΑ
Με δυο αγάπες έμπλεξα και πώς ·θα τα ξεμπλέξω;
η μια είναι το μεράκι μου κ’ η άλλη ο σιβδάς μου,
όταν μαλώνω με τη μια, τρέχω να βρω την άλλη.
Θ.Α. Νημάς, Πιάλεια Τρικάλων, ΑΝ 2 Πληρ. ο Γεώργιος Ζάχος, ετών 87 (1981).
ΤΑ ΛΙΒΑΔΙΑ Σ’ ΠΡΑΣΙΝΙΖΟΥΝ
Τα λιβάδια σ’ πρασινίζουν
και τα μάτια μου δακρύζουν
για μιας χήρας δυχατέρα,
που φορεί τα λερωμένα.
-Βγάλ’ τα, Λένη μ’, τα βαμμένα
κι έλα βράδυ με τ’εμένα.
Π.Σ. Νταλάσης, Πιάλεια Τρικάλων, ΛΑ Π Θ 541, σ. 106
Πληρ. ο Γεώργ. Ζάχος, ετών 87 (1981).